Właściwości stali nierdzewnej
Filed under: Technologia
Comments: None
Tagi: , gastronomia, metale szlachetne, sprzęty, stal nierdzewna
Wielu osobom zapewne gastronomia przywołuje na myśl skojarzenia z jedzeniem i urządzeniami AGD. Jednak czy zdawaliście sobie sprawę, że z kuchnią można połączyć metale szlachetne? Połączenie wydaje się niekonwencjonalne ale jest jak najbardziej normalne.
Wśród najczęściej wykorzystywanych tworzyw do uzyskiwania sprzętów AGD nie jest wcale plastik. Większa część sprzętów, które cieszą się wysoką jakością, zbudowane jest ze stali szlachetnej. Większość popularnych lokali oraz restauracji starają się kupować urządzenia zrobione właśnie z tego surowca. Cechy stali szlachetnej zapewniają sprzętom i meblom gastronomicznym trwałość oraz wytrzymałość na długie lata.
Ale czym właściwie jest stal nierdzewna? Można ją zdefiniować jako grupa stali o pewnych właściwościach fizykochemicznych, które uodporniają ja na szkodliwe działanie wody. Za pomocą konkretnych dodatków stopowych stal pozyskuje swoją nierdzewność np. łącząc ją z chromem uzyskujemy stal chromowaną.
Swoje początki datuje we Francji XIX wieku, gdzie odkryto i opatentowana została w 1912 roku przez inżynierów Kruppa. Początkowo była to mieszanina żelaza i chromu. Aczkolwiek nazwę stal nierdzewna użyto rok później przez inżyniera Harrego Brearley’a, który stworzył mieszankę żelaza, węgla i chromu. Zaobserwował też, że nowo powstały materiał jest odporne na występowanie korozji. W pierwszej kolejności stali szlachetnej zaczęła używać firma R.F. Mosley, produkujące noże. Jednak w niezwykle szybkim czasie stała się podstawą do wyrobów nie tylko sztućców ale urządzeń oraz narzędzi chirurgicznych.
Obecnie wyróżniamy kilka typów stali, które w zależności od warunków są wykorzystywane. Wśród czterech głównych typów wyróżniamy:
– stal austenityczna;
– stal ferrytyczna;
– stal martenzytyczna;
– stal ferrytyczno-austenityczna duplex;
Dodatkowo każdy typ posiada swoje gatunki, ale biorąc pod uwagę zapotrzebowanie i wykorzystanie, aż 70% produkcji stali nierdzewnej stanowi stal austenityczna. Aczkolwiek wszystkie wytworzone stale muszą mieścić się w określonych normach prawnych, które w Polsce oznacza się jako:
– Polska Norma PN;
– Amerykańska Norma AISI;
– Rosyjska Norma GOST;
– Niemiecka Norma DIN;
– Europejska Norma EN 10088;
Stal nierdzewna wykorzystywana jest praktycznie w każdej gałęzi gospodarczej zaczynając na spawalnictwie, a kończąc na sprzętach oraz elementach gastronomicznych. Najczęściej stosuje się ją do produkcji różnych zbiorników przechowujących ropę naftową, czy wyroby mleczarskie. Stosowana jest również przy piecach żaroodpornych, do części silnikowych w samolotach i rakietach, instalacji w przemyśle spożywczym, narzędzi chirurgicznych, sztućców i balustrad ozdobnych oraz innych konstrukcji stalowych, które muszą wykazać się dużą wytrzymałością.
Jej szerokie zastosowanie jest najlepszym dowodem na uniwersalność i przewagę plusów w stali nierdzewnej. Do jej najważniejszych cech możemy zaliczyć przede wszystkim odporność na korozję i możliwość stosowania w agresywnym środowisku. Dodatkowo stal nierdzewna wykazuje odporność na działanie wysokiej temperatury oraz uszkodzenia mechaniczne.
